Biologische klok vrouwen tikt sneller dan die van mannen

Vrouwen hebben een iets korter dagritme dan mannen. Dat schrijven Amerikaanse slaaponderzoekers online in Proceedings of the National Academy of Sciences. Het verschil is maar zes minuten wat misschien niet veel lijkt, maar in de loop van de tijd kan dit toch aardig oplopen. Één van de onderzoekers Jeanne Duffy vergelijkt het met een horloge dat te snel loopt. Zonder dit te resetten, wordt het verschil groter. Dit verschil in dagritme zou kunnen verklaren waarom vrouwen vaker ochtendmensen zijn, en mannen meer zin hebben in seks 's avonds dan vrouwen.

De studie

De Amerikanen sprokkelden gegevens bijeen van 25 jaar slaaponderzoek in hun laboratorium. Pas na analyse van veel proefpersonen diende het subtiele verschil tussen het dagritme van man en vrouw zich aan.

Ochtendmensen

Het verschil kan verklaren waarom vrouwen vaker ochtendmensen zijn en gemakkelijker wakker worden als de zon opkomt. De biologische klok van mensen en dieren moet elke dag gelijk worden gezet. Mensen hebben een innerlijk dagritme van, gemiddeld, iets meer dan 24 uur. Dat ritme past zich aan het daglicht aan, zodat het precies op een etmaal uitkomt.

Gevoelig voor daglicht

In de lengte van die innerlijke circadiane periode' zit speling. Bij mensen met een kort innerlijk ritme (ochtendmensen) begint de lichaamstemperatuur eerder op de avond te dalen, terwijl het slaaphormoon' melatonine al stijgt. 's Ochtends zijn ze gevoeliger voor daglicht. Het blijkt nu dat vrouwen vaker last hebben van zo'n kort dagritme. Hierdoor hebben vrouwen ook meer last van een jetlag als ze westwaarts reizen (bij zo'n reis moet je langer opblijven).

Vechten tegen ritme

Vrouwen krijgen 50% vaker te maken met slapeloosheid, zeker 's ochtends vroeg, wanneer ze wakker worden en niet opnieuw in slaap raken. Dit verklaart waarom veel vrouwen vroeg opstaan en mannen lang blijven liggen. Vrouwen kunnen echter vaker met chronisch slaaptekort kampen omdat ze proberen te vechten tegen hun ander slaapritme en dat ze 's avonds te veel plannen voordat ze 's ochtends te vroeg wakker worden door het licht. Het natuurlijke instinct van veel vrouwen is vroeg te gaan slapen, dus in de avond staat hun hoofd niet naar seks.

Chronisch tekort

Professor Duffy: "Als de lengte van je cyclus korter dan 24 uur is, heb je avondlicht nodig om je lichaam gesynchroniseerd te houden. Een slaapmasker of verduisterende gordijnen kunnen je helpen het ochtendlicht te beperken. Mannen die later wakker worden kunnen maar best veel avondlicht vermijden en zich 's ochtends aan fel licht blootstellen." Volgens slaapexpert Charles Czeisler vechten miljoenen vrouwen elke dag tegen hun snellere dagritme. Velen hebben een chronisch slaaptekort door hun werkverplichtingen. Maar ze zien dit niet als een probleem. Er zijn vrouwen die het goed vinden dat ze om 4 à 5 uur 's ochtends wakker worden. Het is dan rustig, ze kunnen al veel werk verzetten voordat de rest van de wereld wakker wordt."

Auteur: Franka van Arendonk Bronnen: De Standaard, NRC Handelsblad, HLN